Overbewustzijn van de fragiliteit van het bestaan

Menno Oosterhof beschrijft OCD (obsessieve-compulsieve stoornis) als een overbewustzijn van de fragiliteit van ons bestaan. Dat is mij alles behalve vreemd. Mijn hoofd waarschuwt me niet alleen voor dingen die ik moet voorkomen – zoals ziek worden of fouten maken – maar herinnert me ook voortdurend aan mijn sterfelijkheid. Juist op momenten dat ik het leven intens waardeer, komt die gedachte op. Mijn hoofd is, zoals de Engelsen zeggen, een echte party pooper.

Wat betekent overbewustzijn bij OCD?

Bij OCD lijkt het brein voortdurend te scannen op risico’s, fouten en existentiële bedreigingen. Dit overbewustzijn kan verlammend werken.

Hoe ACT helpt omgaan met existentiële angst

Wat mij helpt is ACT (Acceptance and Commitment Therapy). Deze therapievorm biedt praktische handvatten om met deze gedachten en gevoelens om te gaan:

• Gedachten als mentale ruis: Mijn hoofd is een gedachtenproducerende machine. Ik hoef niet alles serieus te nemen.
• Defusie: Door afstand te nemen van mijn gedachten, krijg ik meer ruimte om te kiezen hoe ik reageer.
• Acceptatie: Door het nare gevoel toe te laten in plaats van te bestrijden, wordt het dragelijker.

ACT helpt mij te blijven doen wat belangrijk is, ondanks dit overmatige bewustzijn dat het bestaan fragiel is en een keertje eindigt.