Is dit een wiskundig probleem of een zonsondergang?

Een van mijn favoriete ACT-quotes is van een van de grondleggers van ACT genaamd Kelly Wilson: "is dit een wiskundig probleem of een zonsondergang". Het doelt op het brein als probleem oplossende machine. Deze machine probeert echt alles op te lossen. Vaak ook als er geen oplossing mogelijk of nodig is.

Een mooi voorbeeld hiervan is de casus van een man in de 30 en een aanstaande begrafenis. De begrafenis is van een aangetrouwd familie lid uit een andere cultuur. Een cultuur waarbij op een begrafenis meer het leven wordt gevierd dan er gerouwd wordt om de dood.

Hij vraagt zich af hoe hij zich moet gedragen. "Stel je voor ik doe iets ongepast". "Misschien moet ik maar niet gaan". Zijn brein wist niet wat het van de begrafenis moest verwachten, voorzag een blamage en had hiervoor een oplossing gevonden: thuis blijven.

Op het moment dat de client de oplossing presenteerde, quote ik Kelly Wilson. Is dit iets wat opgelost moet worden of is dit iets wat je zou kunnen gaan ervaren? Ervaren hoe een begrafenis in die andere cultuur eruit ziet. Ervaren hoe het is om niet te weten wat het protocol is. Ervaren hoe het is met een brein dat waarschuwt voor een blamage datgene te doen wat belangrijk voor je is. Kun je de begrafenis zien als een zonsondergang? Iets wat alleen ervaren kan worden en niet opgelost.

De client heeft met deze metafoor op zak de begrafenis bijgewoond en rapporteerde de eerstvolgende keer dat wij elkaar spraken een positieve gebeurtenis.